ضرب المثل “هَرکین خجالتی بو، کُلا ژو سَر مَِشو”

 

کَل نادَِّلی دَِرُوْوِه:
اَِنَه ضَربُ المَثَِلَه وَختی کار مَِبَِرَن کو اوضاعی ای جایی دَِرهَم و بَِرهَم بو وُ هَرکین به فکری اَِنی یَه کو هُشتُن بار دَبَِستِه.
آستُنَِکَه: کربلایی نادّلی وَزییَِری بیچی کو ژو وَضعی مالی تَعریفی نَِدَِرچی و آدمی خجالتی هَم بیچی.
چُن جیریب زمین دَِرچِش کو تُنیایی وُ با زَمَِتی زیادی اون دَِلَه گُندُم دَِمَِکاشچِش و با بِیروتی اونی هُشتُن جَِنّییَه وَچُن خرج بیرین میارچِش.
وَختی دَِرُوْوین هرکین کو رِئین پی مَِرَِسا، به وییومِه یی کُمَِک کَِردی ای داس دست مَِگیتِش و مَشغولی دَِرُوْوین مَِبا.
دَِلَه سَِمَِنی معمولاً به دَِرُوْگَِرون پیل مَِنادِشُن، بَلکی همون گُندُمی کو دَِرُوْ مَِکَِرشُن، ای پُشتَه ژونَه دَِمَِبَِسشُن و ژون مَِدِشُن.
اَِن دَِرُوْگَِری کو هُشتَِرَه بییَِمابِین بَعدی اَِنی کو ژون کاری تَم بَِبییَه، هَرکُمُنی ای پُشته یی کو حتّی گایی ویشتَِری ژون حَقُّ السَهم با، هُشتُنَه دَِمَِبَِسشُن و مَِبَِرشُن.
اونجویی پی کو کَل نادَِلی آدمی خجالتی یی با، ژو ریی مَنَِدا کو نارذِه اونی گُندُمی ویشتَِری حَقی هُشتُن بَبَِرَن.
اَِن آستُنَِکین پی نَتیجَه مارین کو هَرکین خجالتی بو، کُلا ژو سَر مَِشو.

درویِ کربلائی نادعلی است:
این ضرب المثل را زمانی به کار می برند که اوضاع جایی در هم و بر هم بوده و هرکس به فکراین است که بار خود را ببندد.
داستان: کربلایی نادعلی کشاورزی بود که وضع مالیش تعریفی نداشت و آدم خجالتی هم بود.
چند جریب زمین داشت که به تنهایی و با زحمت زیاد در آن گندم می کاشت و با فروش آن خرج زن و فرزندان خود را به دست می آورد.
هنگام درو هرکس که از راه می رسید، به بهانه کمک کردن داسی به دست می گرفت و مشغول درو می شد.
در سمنان معمولاً به دروگران پول نمی دادند، بلکه از همان گندمی که درو می کردند، پشته ای برای درو کننده می بستند و به او می دادند.
این دروگران که خو آمده بودند پس از آن که کارشان تمام شد، هریک پشته ای که حتّی گاهی بیشتر از حق السهم ایشان بود، برای خود می بستند و می بردند.
از آن جایی که کربلایی نادعلی آدم خجولی بود، خجالت می کشید که نگذارد آنان گندم بیش از حقِ خود ببرند.
از این داستان نتیجه می گیریم که هرکس خجالتی باشد، کلاه سرش می رود.

به نقل از کتاب « گنجینه ای از مثل های گویش سمنانی» اثر آقای ذبیح ا..وزیری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *