بفرمایید. دیگر چه می خواهید. درست است هنوز کلی دیگر مانده اما نزدیک به نصف دوران حاملگی را به سلامت گذارنده اید. بقیه هفته ها هم به همین خوبی تمام می شود. جنین کوچکتان کلی تغییر کرده است. چشمهای کوچکش هنوز بسته هستند اما به آرامی حرکت میکنند. رشد ناخنهای انگشتان پا هم شروع شده است. حالا دیگر اندازه هورمونها به یک سطح مناسب و ثابت رسیده است و از تغییرات آن چنانی خلق و خو هم خبری نیست. حالت تهوع هم که روز به روز کمتر می شود. پس از این به بعد کلی باید لذت ببرید.
در هفته شانزدهم ماهیچه های صورت جنین حسابی رشد کردهاند بنابراین او می تواند لبهایش را باز و بسته میکند. او این هفته آنقدر رشد کرده که دست به کارهای خطرناک بزند. از هفته پیش که چنگ زدن را شروع کرده بود حالا هم بند ناف را میگیرد اما خیالتان راحت باشد زورش آنقدر نیست که بتواند به بند ناف آسیبی بزند. بعضی از اعضای بدن او مدت زیادی است که کارشان را شروع کردهاند و مشغول فعالیت هستند. این اعضای پرکار یکی دستگاه گردش خون است و دیگری هم مجاری ادراری. قلب هم با سرعت باورنکردنی در طول روز ۲۵ لیتر خون را پمپاژ میکند.
چشمها و گوشهای جنین همچنان به دنبال جای مناسب هستند و دیگر تا زمان پیدا کردن مکان مناسب چیزی باقی نمانده است. با این حال چشمهایش به آرامی حرکت میکند و گوشهایش را میتوانید در اطراف سرش ببینید. اگرچه بند ناف هنوز همه نیازهای بدن او را تأمین میکند، با این حال صفرا درون معدهاش ترشح میشود. پاهایش بلندتر شده و حالا در حال شنا کردن در کیسه آب است. جنین از این هفته به بعد بهعنوان یک شخصت مستقل شناخته میشود به دلیل اینکه اثر انگشتها جای خودشان را در سر انگشتان پیدا میکنند. سیستم دفاعی او در این هفته شکل میگیرد و میتواند از خودش دفاع کند. کلیههایش هم مثل ساعت کار میکنند و ادرار را دفع میکنند. میخواهید بدانید که او چقدر قد کشیده و چند گرم به وزنش اضافه شده، او باید در حدود ۱۱ تا ۱۴ سانتیمتر قد کشیده باشد. ۲۰ تا ۳۰ گرم هم از هفته پیش تاکنون وزن اضافه کرده است.
قد: ۱۱.۹ سانتی متر
وزن: ۱۰۳ گرم
در این هفته حرکات جنین را حس میکنید. این حرکات کوئیکینگ نامیده میشود. حرکاتی مثل قلقلک، لرزش و حساسیت در شکم خود احساس میکنید. البته اگر هنوز حرکات جنین را حس نکردهاید نترسید و نگران نشوید. احساس حرکات جنین در هفتههای ۱۶ تا ۲۰ شروع میشود و گاهی ممکن است تا هفته ۲۴ هم طول میکشد. زمان درک حرکات او در زنان مختلف متفاوت است حتی در حاملگیهای مختلف یک زن هم این زمان فرق میکند. در این هفته به دلیل فعالیت غده سازنده شیر در سینهها و افزایش جریان خون میتوانید وریدهای سینه را ببینید. سینهها سنگین و متورم میشوند وجریان خون حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد بیشتر میشود. رحم شما شش هفته قبل حدود ۱۴۰ گرم وزن داشت ولی حالا وزن آن به ۲۵۰ تا ۳۲۰گرم رسیده است. مایع آمنیون در این مرحله حدود ۲۵۰ گرم است. اگر تا به حال وزن اضافه نکرده اید از این هفته حتما روی ترازو عددهای بیشتری میبینید.
یکی از آزمایشهای مهم برای تشخیص بیماریهای کروموزمومی از جمله سندروم داون، بیماری اسکلتی، عفونتها، بیماری دستگاههای عصبی و اختلالات ساختوساز بدن، آزمایش آمنیوسنتز است. البته این آزمایش برای کسانی تجویز میشود که سن بالای ۳۵ سال دارند یا اینکه در خانواده از مشکلات ژنتیکی رنج میبرند. در این آزمایش مقداری از مایع آمنیوتیک اطراف بدن جنین توسط سوزنی که از راه شکم وارد رحم شده، خارج میشود. این آزمایش معمولاً در هفتههای ۱۶ تا ۱۸ بارداری انجام میشود. در این زمان رحم به اندازه کافی بزرگ شده و درعینحال اطراف جنین را مقدار کافی مایع آمنیوتیک احاطه کرده که بدون صدمه زدن میتوان آن مایع را تخلیه کرد. این آزمایش حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه زمان میبرد پزشک بعد از ضدعفونی کردن و بیحس کردن پوست شکم با استفاده از سونوگرافی محل قرار گرفتن جفت و جنین را تعیین میکند و با یک سوزن باریک و بلند از روی دیواره شکم وارد حفره آمنیون شده که مسیر سوزن همزمان در سونوگرافی دنبال میشود و ۳۰ سیسی از مایع را داخل سوزن مخصوص میکشد و برای غربالگری به آزمایشگاه میفرستد. نتیجه آزمایش ۲ تا ۳ هفته بعد آماده میشود. آمنیوسنتز با خطراتی همراه است. صدمه دیدن جفت و جنین و عفونت از جمله عوارضی هستند که ممکن است ادامه بارداری را به خطر بیندازند. اگر مادر RH منفی (گروه خون منفی) باشد تزریق آمپول «روگام» لازم است. در طول آمنیوسنتز فرد کاملاً هوشیار است. نیاز به بیهوشی یا بیحسی نیست. درد و ناراحتی نیز وجود ندارد، ولی گاهی اوقات هنگام استفاده از سوزن ممکن است درد اندکی ایجاد شود. بعد از پایان آمنیوسنتز مادر باید حدود ۲۰ دقیقه استراحت کند. آمنیوسنتز احتمال سقط جنین را یک درصد افزایش میدهد.
نتیجه آزمایش: اگر نتیجه آزمایش منفی باشد به معنای این است که جنین مشکل کروموزوم ندارد. البته همه مشکلات ژنتیکی با این آزمایش قابل تشخیص نیست. اگر جواب مثبت باشد پزشک تست و آزمایشهای دیگری برای بررسی بیشتر تجویز میکند.
در این هفته از بارداری، آهن نقش بسیار مهمی در تولید سلولهای خونی قرمز بدن دارد. آهن یکی از اصلیترین مواد مغذی مورد احتیاح است که به جلوگیری از عوارض هم برای مادر و هم برای کودک کمک میکند. بدون آهن کافی، شما دچار کمبود خون میشوید که میتواند خستگی و بیماریهای دیگر را برای شما به همراه داشته باشد.
این مواد را در رژیم غذایی خود وارد کنید:
-غلات مانند گندم یا نان سبوس دار
-میوه و سبزیجات مانند سیب، هلو، هویچ و اسفناج
-مواد مغذی کم چرب و سرشار از پروتئین مانند گوشت گاو، ماست کم چرب و ماهی تن
-گوشت و مرغ
-چربیهای اشباع نشده مانند روغن زیتون و روغن کانولا
مصرف این مواد را کاهش دهید:
-چربیهای اشباع شده و چربیهای ترانس که در دمای اتاق جامد هستند؛ مثل کره و چربی گوشت گاو
– نوشابههای شیرین شده
تناسب اندام!
در زایمان طبیعی، خانمها تناسب اندام خود را با انجام ورزشهای مناسب سریعتر از مادران سزارین شده به دست میآورند. مادرانی که سزارین میکنند تا قبل از اینکه زخم جراحی و بخیهها خوب نشود اجازه فعالیت سنگین ندارند و نمیتوانند آن طور که باید و شاید به اندامشان برسند.
زمان طلایی برای سفر
بهترین زمان مسافرت برای زنان باردار سه ماهه دوم بارداری به خصوص هفتههای ۲۰ الی ۲۷ بارداری است. توصیه میشود در سه ماهه سوم بارداری خانم باردار به مسافرتهای طولانی نرود. از هفته ۲۸ به بعد (ماه هفتم به بعد ) تمام خطوط هوایی برای اجازه سفر نامه پزشک متخصص زنان و زایمان را میخواهند و بعد از هفته ۳۶ بارداری نیز عموما اجازه سفر هوایی داده نمیشود. پس بهتر است برنامهریزی برای مسافرت را در این سه ماهه بی خطر انجام بدهید.
غذای سبک بخورید
در این دوران غذاهای با هضم سخت نباید خورده شود. گوشت پرندگان مثل بلدرچین و مرغ جوان، گوشت بره و بزغاله و کبابهای تهیهشده با این گوشتها، نانهای سبک و بدون سبوس بادام، حریره بادام، فرنیها، شیربرنج و مربای خانگی یا عسل، آشهای سبک ، حلیم خانگی از غذاهای راحت هضم هستند.
راحت و گشاد!
حواستان به خرید لباس بارداری هست؟ از ماه چهارم بارداری باید لباس راحت و گشاد بپوشید. لباسی که میپوشید نباید به شکم و پاها بچسبد، وزن آن باید روی شانهها باشد و با کمربند یا کش روی شکم نیفتد. خانم باردار باید بتواند راحت لباس را بپوشد و دربیاورد و وقتی لباس را به تن دارد، راحت بنشیند و بلند شود و موقع راه رفتن دست و پا گیر نباشد.
انتخاب فرش
در انتخاب فرش هم دقت کنید، فرشهایی که پرز بسیار کمی دارد و فشردهتر است را انتخاب کنید. پرز فرش برای ریه نوزاد بسیارمضر است. نرم یا زبر بودن فرش را هم حتما در نظر بگیرید. پوست دست و پای کودکی که تازه چهار دست و پا میرود بسیار لطیف، حساس و آسیبپذیر است، پس فرشی انتخاب کنید که کودک شما اذیت نشود. حتما موقع خرید فرش حواستان باشد که فرش پر از پرزهای اضافه نباشد. این پرزها با هر حرکتی در فضای اتاق آزاد میشوند و ذرات ریز موجود در آنها برای ریه حساس نوزاد بسیار مضر است. به همین دلیل جنس و مواد به کار رفته در پرده، فرش، موکت یا حتی مبلمان اتاق کودک نباید مثل موادی باشد که برای استفاده بزرگسالان ساخته میشود.
جمله های محبت آمیز بگویید
تناسب اندام خانمها از حدود چهار ماهگی دوران بارداری شروع به تغییر میکند و این تغییرات تا بعد از زایمان و دوره شیر دهی همچنان ادامه دارد و شاید اضافه وزنی که در دوره حاملگی ایجاد شده همچنان ادامه داشته باشد و یا گرفتار عوارض آن باشند. در چنین شرایطی یک زن باردای بیشتر از هر زمان دیگری به تایید همسرش نیاز دارد. مثلا میتوانید بگویید این شکلی خوشگلتر شده ای، یا اینکه هنوز هم مثل روز اول زیبا هستی. جملاتی بگویید که زن را امیدوار کند به اینکه هنوز در نظر همسرش مثل روز اول است. شاید نباشد اما این هنر مرد است که همیشه دل همسرش را به دست بیاورد.