بستر و خاک مورد نیاز برای شکوفا شدن بذر هوش در فرزندتان چیست؟
۴ عامل اصلی مغزی برای بهبود در رفتار و باهوش تر شدن فرزندتان عبارتند از :
- تغذیه با شیر مادر
- حرف زدن با فرزندتان
- بازی های هدفدار
- و تشویق به حل مسئله به جای جواب و نتیجه آماده در اختیار کودک قرار دادن.
در عین حال سمومی هم در این راه وجود دارد که رشد مغزی – رفتاری را به تاخیر می اندازد:
- مجبور کردن کودک به انجام وظایفی که مغز هنوز تکامل لازم برای به عهده گرفتن آن را نیافته است و کودک را به گونه ای تحت استرس و فشار قرار دادن که به جایی برسد، که از نظر روانشناسی به آن نقطه بریدن از آموزش می گوییم.
- دومین سم تماشای تلویزیون برای کودک زیر دو سال است.
حال چگونه تعادلی بین آزادی روشنفکرانه و سخت گیری نظام مند برقرارکنیم؟
اگر می خواهیم بچه ای با هوش و تحصیل کرده بار بیاوریم، باید ابتدا محیط امنی براش فراهم کنیم. وقتی نوزاد از نظر امنیت در آرامش به سر ببرند، می توانند درس جبر را در کلاس بیاموزند ولی اگر امنیتی در کار نباشد، درس جبری هم در کار نیست. مغز هرگز فراموش نمی کند که وظیفه اصلی اش فقط حفظ زندگی است، پس سختگیری فراوان می تواند منبع تهدید و موجب بروز مشکل در آموزش شود.
چهار محرک اصلی مغز که زمین مغز و هوش کودک را باور میکنند، چطور کار می کنند؟
- دست کم یک سال کودک را با شیر مادر تغذیه کنید.
اگر ملت ما میخواهد نسل با هوش تری داشته باشد، باید در محیط های عمومی اتاق شیر دهی برای مادران بسازد و علامتی بر سر در یک از این اتاق ها نصب کند که، “لطفا سکوت را رعایت کنید، مغزی در حال رشد است.”
- تا می توانید با کودکانتان صحبت کنید.
به فرزند خردسال خود نگاه کنید، صدای او را تقلید کنید، به او بخندید، هنگام محبت کردن با صورت خود ادا در آورید و به ازای کلماتی که می گوید با حرکات و صحبت هایی تشویق آمیز، مشوق او باشید. آنچه باعث افزایش افزایش IQ میشود، صدای تلویزیون یا DVD نیست، بلکه صدایی است که از گلوی انسان و به خصوص والدین کودک خارج می شود. برای بچگانه حرف زدن باید با فرکانس بالا، کشیدن اصوات و کمی جیغ جیغ صحبت کرد. شاید والدین ندانند این نوع محبت کردن به آموزش مغز کودک کمک میکند. کتاب خواندن برای یک کودک سه ماهه هم فایده دارد و باعث می شود دایره واژگانش افزایش یابد.
محبت کردن و کتاب خواندن برای کودک باعث تغذیه و بارور شدن نورونهای مغز او می شود .
- بازی را تشویق کنیم.
بچه هایی که به بازی های بی انتها می پردازند، از چند نظر نسبت به کودکان دیگری برتری دارند، خلاق ترند، از نظر رشد در حل مسئله بهترند، هوش آن بسیار است، استرس کمتری دارند، حافظه بهتری دارند و برخوردهای اجتماعی بهتری دارند.
- حل مسئله را تشویق کنیم.
وقتی رفتار کنجکاوانه و کاوشگرانه تشویق نشوند، به کنار رانده شده و در نطفه خفه می شود. مغز، تمرین کردن را دوست دارد و تمرین مغز حل مسئله است که باعث رشد مغزی و افزایش هوش کودک می گردد. مهمترین نکته در پرورش هوش کودک این است که به جای iQ ، تلاش کودک را ستایش کنید، وقتی می گویید تو خیلی با هوشی چه اتفاقی می افتد؟
اول: کودک شما اشتباهاتش را پای شکست و کم هوشی خود می گذارد. او موفقیت را یک موفقیت خدادادی ناشی از هوشش می داند نه دلیل و حاصل تلاش بی وقفه.
دوم: وقتی به او القا می کنید باهوش است، او به هوش خود غره می شود و تلاشی برای یادگیری نمی کند.
سوم: او به دلیل شکست فکر نمی کند واز انجام کارهایی که ممکن است با اشتباه یا شکست همراه باشد خوداری می کند.
اگر به جای جمله “تو خیلی باهوشی” بگویید “تو واقعا سختکوشی” چه اتفاقی می افتد؟
این نوع تشویق را تشویق رشد ذهنی می گویند، که کودکانی که مورد چنین تشویق قرار می گیرند در درس های دانشگاهی بهتر عمل می کنند، در زندگی بزرگسالی موفق ترند، شکست را بهتر می پذیرند و برای رفع اشکال و پیدا کردن دلیل شکست، تلاش می کنند.
تلاش، چهارمین بارور ساز هوش کودکتان با شیوه تشویق شما مرتبط است.
فتانه طور سوادکوهی
روانشناس بالینی – حوزه کودک و خانواده
مدیریت مرکز تخصصی کودک و خانواده کارن (K.a.r.n_org@)