در دوران بارداری چه کارهایی می توان انجام داد تا در آینده کودکی شاد و باهوش داشته باشیم؟
مادر سالم و شاد فرزند سالم و شادی به دنیا خواهد آورد.
- نکته اول : سکوت را رعایت کنید بچه در راه است.
نیمه اول بارداری : جنین می خواهد تنها باشد تا با کمترین میزان تحرک ها بتواند رشد بسیار سریع مغز را که تا نیمه بارداری ادامه دارد پشت سر بگذارد. بدانید که در این زمان کم جنین مشغول انجام کاری بسیار بزرگ است و تنها چیزی که در این مدت از والدین می خواهد این است که کنار بایستند و هیچ کاری نکنند . درست است که در این زمان محرک های بیرونی نقشی ندارد اما داروهایی مانند الکل و نیکوتین موجود در سیگار و اشعه ها و آلودگی ها بشدت می توانند باعث آسیب مغزی کودک شوند. پس لطفاً به تبلیغات گوش ندهید و به دنبال cd ها و اسباب بازیهای مختلف برای باهوش شدن فرزند تان در دوران جنینی نباشید.
بر اساس تحقیقات موثق دانشگاهی هیچ یک از محصولات تجاری موجود در بازار هیچ گونه تاثیری بر پیشرفت و بهبود فعالیت مغزی جنین در حال رشد ندارد.
- نکته دوم : مصرف ویتامین ها شامل ب کمپلکس و اسید فولیک در دوران بارداری به رشد مغز کودک بسیار کمک می کند مخصوصا در نیمه اول بار داری.
- نکته سوم : در نیمه دوم بارداری رشد مغز از دوره سلول سازی به دوره ارتباط گیری با تولید سیناپس ها تغییر می یابد و جنین در این دوران است که به حرکتهای محیط بیرون حساس تر می شود بخصوص رفتار شما در این دوران تاثیر زیادی بر جنین دارد.
- نکته چهارم: کودکان بیاد می آورند
کودکان بعدها صداها، بوها، مزه ها و لمس های نیمه دوم بارداری را بخاطر خواهند آورد. در نتیجه محیط امن خانه است که نوزاد با لمس، شنوایی، تعادل و مزه ها دوره گذر از زمان حاملگی را به دنیای خارج طی میکند. در نیمه دوم بارداری می توانیم کودک را در معرض صداهای خوب، لمس روزانه توسط پدر و مادر، نور آفتاب، هوای تازه، صدای آب و رود و .. قرار دهیم و از صداهای خشمگین و بلند افراد، صداهای بلند خیابان و جاهای بسیار شلوغ و هوای آلوده و غیره دور نگه داریم.
در واقع در سه ماهه سوم بارداری جنین صداها را واضح می شنود و صدای مادر را تشخیص می دهد و قابلیت بخاطر سپردن اصوات را در رحم پیدا می کند. بعد از تولد با صداهایی که بیشتر شنیده احساس آشنایی و نزدیکی بیشتری خواهد کرد. و پس از ۶ ماهگی احتمالا با آن صداها آرامتر می شود.
درک بو نیز در سه ماهه آخر بارداری برای جنین پرمفهوم تر و غنی تر می شود. بوی عطر شما و بوی غذاهایی که می خورید را احساس می کند. حس چشایی کودک نیز در سه ماهه سوم بارداری قوی می شود بطوریکه هرچه مادر بخورد در ترجیح مزه توسط کودک در دوران بعد از بارداری نقش اساسی میابد و در این دوران می توان برنامه ریزی مزه را برای جنین میتوانید انجام دهید تا کودکی خوش غذا در آینده داشته باشید.
نکاتی که نقش ثابت شده در رشد مغز نوزاد را در نیمه دوم بارداری دارند :
– وزن: افزایش وزن متناسب داشته باشید.
- ۷ کیلو برای افراد متناسب ، ۱۴ کیلو برای افراد لاغر
-تغذیه : غذای مناسب بخورید (میوه جات سبزیجات گوشت قرمز و ..)
اسید فولیک و امگا ۳ و در سه ماه دوم حاملگی ماهی قزل آلا و آزاد، ساردین و ماهی تن کوچک بخورید.
-استرس : از استرس فراوان دوری کنید.
استرس مادر در دوران بارداری به شدت روی رشد قبل و بعد از تولد تاثیر می گذارد.
از جمله اتفاقاتی که استرس شدید مادر در کودک دارد عبارت از :
- باعث تغییر مزاج و خلق کودک میشود و کودک تحریک پذیر و نافرمان میشود.
- باعث می شود آی-کیو کودک ۸ واحد کمتر شود.
- اختلاف واضحی در سن ۶ ماهگی بین توانایی های حرکتی و توجهی و تمرکزی این کودکان با گروه هم سن دیده میشود.
- سیستم پاسخ به محرک و استرس در این کودکان مختل می شود.
- اندازه مغز این بچه ها کوچکتر است.
خوشبختانه همه استرس ها بد نیستند پس نگران نباشید استرس کم و متوسط که تقریبا تمام مادران در بارداری تجربه اش می کنند برای کودکان مفید هم هست زیرا استرس کم باعث تحریک جنین می شود در نتیجه محیط جنین مناسب تر میشود.
سه نوع استرس منفی در دوران بارداری:
- استرس مزمن : استرس دائمی در طول بارداری به رشد مغز آسیب می رساند.
چند مورد از این استرس ها عبارت اند از: مشاغل سخت، بیماری مزمن، فقدان حمایتهای اجتماعی و فقر
- استرس شدید: استرس ناگهانی و شدید نیز میتواند رشد مغز جنین را مختل کند.
اختلافات، ازدواج، طلاق، مرگ همسر یا سایر افرادی که مورد علاقه شدید مادر هستند،
از دست دادن شغل یا حوادث جنایی، البته نکته اساسی از دست دادن کنترل است که اگر مهار شود آسیب کمتری خواهد بود.
- استرسی که برای شما زیاد است : اگر فردی عصبی هستید رحم شما در وضعیتی مشابه به سر می برد پس در طول حاملگی تا جایی که میتوانید از هر نوع استرسی که اعصاب شما را به هم می ریزد دور شوید.
پس برای کمک به رشد مغزی کودک خود، استرس را به خصوص در ماههای آخر حاملگی به حداقل برسانید. بدانید با افزایش کنترل خود بر اوضاع و شکیبایی که در برابر استرس ها بخرج می دهید برای یک عمر مغز کودک خود را بیمه می کنید.
ورزش : به اندازه کافی ورزش کنید تا فرزندان باهوش تری داشته باشید.
ورزش مناسب یعنی ورزش منظم یا متوسط و هوازی به گونه ای که ضربان قلب حداکثر از هفتاد درصد بالاترین میزان ضربان قلب بالا تر برود، به طور کل ۳۰ دقیقه ورزش در روز برای اکثر خانمها باردار مناسب و کافی است.
نکات اساسی :
- در نیمه اول بارداری جنین می خواهد تنها باشد و به حال خود وا گذاشته شود.
پول خود را برای محصولاتی که ادعا می کنند باعث بهبود iq شخصیت یا مزاج کودک قبل از تولد می شود دور نریزید. هیچ کدام از آنها کاری انجام نمی دهند.
- در نیمه دوم حاملگی جنین درک بالایی از احساس پیدا کرده و اطلاعات حسی را دریافت میکند، حتی می تواند بوی عطرش را حس کند.
- می توان در نیمه دوم بارداری با ورزش مناسب، تغذیه مناسب و کم کردن استرس به رشد مغز کمک کند.
فتانه طور سوادکوهی
روانشناس بالینی – حوزه کودک و خانواده
مدیریت مرکز تخصصی کودک و خانواده کارن (K.a.r.n_org@)
