این هفته هم یکی دیگر از هفتههای زندگی یک کودک در ماه ۳۳ زندگیاش است و در این مطلب با بخشی از روزهای زندگی یک کودک در ماه ۳۳ زنگی او آشنا شوید.
بازیهای وانمودی
هر قدر از ماه های اول سال سوم زندگی فرزندتان بیشتر میگذرد، انجام بازی وانمودی در کودک هم بیشتر میشود. حالا یک عروسک شبیه نوزاد دیگر فقط شیئی برای در آغوش گرفتن نیست، بلکه شخصی «واقعی» با یک اسم و یک خانواده است که به غذا خوردن یا شیر دادن، حمام کردن و همراهی فرزندتان در مهمانیها نیاز دارد. همچنین حالا حولهای روی دوش کودک خردسال میتواند او را به یک ابرقهرمان تبدیل کند و این ابرقهرمان میتواند یک سفر یا یک نقشه هم برای رسیدن به مقصدش داشته باشد، حتی ممکن است بشنوید که کودکتان در حینی که بازی میکند، ماجراهایش را روایت میکند.
وسایل صحنه به این بازیهای مشوق تخیل کودکان کمک میکند، اما برای یک کودک در این سن، اینکه آن وسایل در واقعیت چه هستند اهمیتی ندارد، یعنی نیازی به داشتن یک شمشیر واقعی و حتی پلاستیکی هم نیست تا او را تبدیل به یک جنگجو کند. برای مثال، یک تکه چوب میتواند یک عصای جادویی باشد، برگ میتواند بشقاب و لگوها هم میتوانند نقش خیلی چیزها را بازی کنند. شما همچنین میتوانید وسایلی مثل یک تلفن قدیمی که دیگر کار نمیکند، چیزهایی مانند کفشهای کهنهٔ خودتان، روسری، یک دامن قدیمی عجیبغریب را که میتواند برایش تبدیل به لباسهایی نمایشی شوند، در اختیارش بگذارید تا او را به انجام بازیهای وانمودی تشویق کنید. بعد گوشهای بنشینید و از تماشای شکوفایی خلاقیت کودکتان در عمل که ممکن است برایتان به شدت جالب و باورنکردنی باشد لذت ببرید. همچنین وسایلی مانند تلفن اسباببازی یا یک جارو و خاکانداز کوچک میتواند برایشان سرگرمکننده باشد، چون در این سن تقلید از کارها و امور خانه از فعالیتهای محبوب بچههاست.
کلاسها و فعالیتها
حالا که کودک شما بزرگتر میشود و به دنیای بیرون بیشتر علاقهمند میشود، ممکن است با خودتان فکر کنید که چه تعداد فعالیت و کلاسهای مختلف برای او مناسب است؟ بیشتر کارشناسان رشد کودک، اعتدال را توصیه میکنند. یک کودک دو ساله در طول هفته به بیش از یک یا دو فعالیت چارچوبمند در خارج از خانه نیاز ندارد. او همچنین به تعداد زیادی قرار بازی برنامهریزیشده و مشخص با کودکان دیگر نیز احتیاج ندارد. برخی از والدین شاغل اغلب ترجیح میدهند که فرزندان کوچکشان روزهای نسبتاً نظاممند و ساختاریافتهای داشته باشند تا تمام روز را به بیکاری نگذرانند اما در این سن، بازی آزاد و بدون چارچوب، وقتگذرانی با شما یا مراقبی دیگر و رفتن به زمینهای بازی میتواند به راحتی بخش عمدهای از روز او را تشکیل دهد. در آینده فرصت زیادی برای فعالیتهای علمی، کلاسهای ورزش و حضور فعال در صحنهٔ مشخص و رسمی اجتماع وجود دارد.
چرت روزانه
چرت بعدازظهر هنوز هم به کودکان خردسال مهارنشدنی کمک میکند تجدید نیرو کنند و تا شب خوشاخلاق بمانند. بنابراین برای حذف چرت بعدازظهر عجله نکنید. اگر فرزند شما یک روز بعدازظهر چرت نزد و در ساعت خواب شب یا قبل از آن بهانهگیر و کجخلق شد، نشانهٔ آن است که او هنوز به خواب روزانه نیاز دارد. اما خوابیدن را چگونه در یک کودک فراری از چرت تشویق کنید:
- برای رسیدن به ثبات و عادت کردن کودک، شکل اصلاحشده و کوتاهتری از مراسم پیش از خواب شب را در زمان چرت روز اجرا کنید.
- اگر میتوانید خودتان هم چرت بزنید و خوابیدن کنار یکدیگر را امتحان کنید.
- اگر فرزندتان هنوز هم در برابر خوابیدن مقاومت میکند، از عنوان «زمان استراحت و آرامش در اتاق خود» استفاده کنید. این کار احتمال دارد او را کمی بخواباند و اگر هم اینطور نشد، در این زمان کمی استراحت میکند.
آب و شنا کردن
احتمالاً فرزند شما به تدریج در برابر آبتنی جسورتر میشود و به او بیشتر و بیشتر خوش میگذرد. میدانید که در استخرها یا سایر پهنههای آب باید همیشه و دائماً کودک را زیر نظر داشته باشید. کلاسهای آموزش شنا به بچهها هم میتوانند راهی فوقالعاده برای عادت دادن کودک به آب و ورزش کردن باشند. البته توجه داشته که معمولاً آموزش رسمی شنا تا بعد از سن سه سالگی توصیه نمیشود، زیرا کودک کوچکتر از این سن به ندرت میتواند شنا را آنقدر خوب یاد بگیرد که دیگر در آب ایمن باشد.
شعر، قافیه و کتاب شعر
یک راه خیلی خوب برای تقویت مهارت زبانی فرزندتان استفاده از شعر برای آموختن وزن و قافیه است. بازی با کلمات و قافیهسازی، درک فرزندتان از تفاوتهای ظریف بین کلمات را افزایش میدهد و به یادگیری واژگان جدید نیز کمک میکند. بازی ردیف و قافیه به تقویت حافظهٔ شنیداری، که یکی از مهارتهای مهم آمادگی برای شروع خواندن یا پیشنیاز خواندن به شمار میرود و نیز، درک ضربآهنگ یا ریتم کمک میکنند. همچنین تصویر کلمات که در کتابهای معروف اشعار کودکانه ترسیم شده است، برای بچهها هم جذاب و هم آشنا میشود. مزیت آخر و مهم این است که خواندن شعرهای کودکان به صورت معمولی و با آواز، به فرزندتان نشان میدهد که کلمات چقدر میتوانند هم خندهدار و هم جالب باشند.
برای اطلاع بیشتر در مورد عبارت پیشنیاز خواندن میتوانید بدانید مرحلهٔ پیشنیاز خواندن که معمولاً از شش ماهگی تا شش سالگی طول میکشد، شامل یادگیری سیستم صوتی زبان و آگاهی به متن چاپی روی کاغذ، مثل وجود رابطه بین حروف الفبا، صداها و معنای داستانهایی است که برای کودک خوانده میشود.
کتابهای داستان کودکان که واژگان آنها ساده اما قافیهها کاملاً دقیق و موزون هستند و حالت شعرگونه دارند یک انتخاب خوب است. علاوه بر کتاب داستانهای شعرگونه، کتابهایی از اشعار کودکانهٔ قدیمی یا کتاب شعر کودک هم پیدا کنید و با هم آنها را بخوانید. انواع مختلفی از این کتابها وجود دارد که شامل شعرهایی دربارهٔ شمردن، شعرهایی همراه با بازی انگشتی و شعرهایی که زبان شعرگونهٔ خندهداری دارند. همچنین خواندن شعرهای کودکانهٔ معروف به صورت آواز که بسیاری از همان مزایا را دارد، بسیار خوب و مناسب هستند.
خستگی والدین
شما هم در انتهای یک روز احساس میکنید که تمام توان ذهنیتان مصرف شده است؟ یک راه بازیابی و تجدید انرژی، ارزیابی مجدد وقت آزادتان است. ببینید آیا کار غیرضروری یا ناسالمی وجود دارد که بتوانید از زندگی روزمرهٔ خود حذف کنید. به عنوان مثال، شایدحالا که فرزندتان بزرگتر است بخواهید شبهای کمتری در جلسات یا گروههای مربوط به بچهها شرکت کنید. از خودتان بپرسید که آیا عادتهای ناآگاهانهای دارید که چون حالتان را خوب نمیکنند، بتوانید کنارشان بگذارید. کارهایی مثل لم دادن بیهدف جلوی تلویزیون تا زمان خواب یا تمیز کردن خانه به صورت بیاختیار و ناخودآگاه را کمتر کنید و کارهای جدیدتر را امتحان کنید.
آشنایی با آداب معاشرت
فرزندتان حالا قطعاً به اندازهٔ کافی بزرگ شده است که برخی از آداب اجتماعی را بیاموزد و تمرین کند. چند نکته برای کمک به او در این مسیر به شکل زیر است:
«لطفاً» و «ممنون» را آموزش دهید: اگر هنوز این کلمات را خودبهخود یاد نگرفته است، باید استفاده از آنها را توسط شما بشنود. از گفتن واضح و بیشتر این کلمات به همسرتان و دیگران شروع کنید. همچنین به او جملههایی مثل این بگویید: «میشه لطفاً بیای اینجا؟». از تحریک و تشویق درست او به گفتن آنها نترسید: «میتونی بگی ممنونم؟» تکرار کردن، به کار بردن، این کلمات را به عادت تبدیل میکند.
مهربان باشید: الگوسازی ملاحظه کردن و رعایت حال دیگران، سرنخ رفتار مناسب را به کودک خواهد داد. بگذارید استفادهٔ شما از عبارتهایی مثل «حال شما چطوره؟»، «عذرخواهی میکنم!» و «ببخشید!» را بشنود.
اقدامات را به عواقب آنها مرتبط کنید: به فرزندتان کمک کنید ببیند که هدیه دادن شاخهای گل میتواند کسی را خوشحال کند، یا اینکه زدن دیگران یا گفتن نظری ناخوشایند وقتی که کسی این کار را انجام میدهد، چطور آن شخص دیگر را ناراحت میکند.
واقعبین باشید: سطح انتظارات خود را واقعبینانه نگه دارید. استفاده از قاشق مناسب؟ به اشتراک گذاشتن دواطلبانهٔ چیزها با دیگران؟ این را فراموش نکنید که رعایت تمام اصول آداب معاشرت در این سن انتظار بیش از حدی است. همچنین هنگامی که کودکتان بیمار یا خسته است، در مورد رفتارش تخفیف قائل شوید و شرایطش را در نظر بگیرید.
خواندن قصهها و افسانهها
افسانهها و متلها مفاهیم مهمی را به بچهها آموزش میدهند، اما شاید تا قبل از اینکه خواندن آنها را شروع کنید یا قبل از تعریف کردن آنها برای فرزندتان متوجه نشده باشید که چقدر میتوانند ترسناک باشند. گرگهای بد بزرگ، غولها، دیوها و جادوگران بدجنس که کودکان را به داخل اجاق میاندازند ممکن است بسیار وحشتناکتر از چیزی باشد که شما از کودکی خود به یاد میآورید.
پس آیا باید این داستانها را اصلاح کنید تا از کوچولوی خود محافظت کنید؟ این به شخصیت فرزندتان و آن داستان خاص ارتباط دارد. بسیاری از افسانهها در واقع به کودکان میآموزند که با ترسها مقابله کنند، مثل گم شدن «هانسل و گرتل» یا حسن و خانم حنا در «لوبیای سحرآمیز» و در مبارزات بین خیر و شر، آدمهای خوب همیشه پیروز میشوند. اما درصورتیکه واقعاً با این داستانها راحت نیستید، مطمئناً اگر چند کلمه را اینجا و آنجا تغییر دهید، فرزندتان متوجه تفاوتی نخواهد شد، اما مراقب باشید که همسرتان یا پرستار بچه هم همان داستان تغییریافتهٔ شما را برایش بخواند.